Uzdatnianie wody
Stacja Uzdatniania Wody dla miasta Wrześni uzdatnia wodę z ujęć trzeciorzędowych. Wodociąg dysponuje piętnastoma studniami o głębokości ok. 100,0 m każda. Wodę surową cechuje podwyższona zawartość związków żelaza, manganu, amoniaku oraz humusowa barwa. Wartość wyżej wymienionych wskaźników zmienia się wraz z eksploatowana studnią głębinową. W tabeli przedstawiono ich rozpiętość dla całego ujęcia.
Parametr | Jednostka | Wartość minimalna | Wartość maksymalna |
---|---|---|---|
Barwa | [mgPt/L] | 20,4 | 56,0 |
Mętność | [NTU] | 0,4 | 3,2 |
pH | [-] | 6,9 | 7,3 |
Utlenialność | [mgO2/L] | 3,5 | 5,1 |
Amoniak | [mgNH4+/L] | 0,65 | 0,90 |
Żelazo ogólne | [mgFe/L] | 0,55 | 1,63 |
Mangan | [mgMn/L] | 0,21 | 0,30 |
Rozpiętość wskaźników jakości wody surowej dla wszystkich studni głębinowych. Źródło: Badania laboratorium zakładowego PWiK Września. |
Ujmowaną wodę głębinową poddaje się napowietrzaniu na kaskadach, po których trafia ona do zbiornika reakcji o objętości ok. 100,0 m3. Zapewnia to w maksymalnych – letnich godzinach pracy ujęcia czas przetrzymywania ok. 0,5 h. Z komory reakcji woda napowietrzona tłoczona jest na filtry ciśnieniowe. Układ uzdatniania został podzielony na dwa równoległe ciągi technologiczne składające się z dwóch pomp drugiego stopnia oraz trzech filtrów ciśnieniowych. Woda przefiltrowana jest chlorowana, przy użyciu podchlorynu sodu i gromadzona w zbiornikach wody czystej skąd poprzez pompownię III stopnia, sterowana falownikiem, trafia do odbiorców.
Stacja dysponuje sześcioma filtrami ciśnieniowymi o średnicy 2,40 m, co daje całkowitą powierzchnię filtracji ok. 27,1 m2. Do uzdatniania wody wykorzystano złoża antracytowo-kwarcowe o całkowitej wysokości 1,60 m (1,00 m warstwy antracytu oraz 0,60 m warstwy kwarcu).
Filtry płukane są co siedem dni wodą surową, zaś cykl płukania składa się z następujących faz:
- wstępne płukanie wodą – 3 min (przepływ ok. 160 m3/h, intensywność 9,83 l/s*m2),
- przerwa – 1 min,
- płukanie powietrzem – 3 min,
- przerwa – 12 min,
- płukanie wodą – 4 min (taka sama intensywność jak za pierwszym razem),
- spust pierwszego filtratu – 2 min.
Popłuczyny oraz pierwszy filtrat odprowadzane są do odstojnika skąd woda nadosadowa trafia do kanalizacji, zaś osad, który zsedymentuje jest okresowo usuwany.
Eksploatacja stacji została w zasadzie w pełni zautomatyzowana. Obsługa ręczna ogranicza się do kontroli ruchu urządzeń, obserwacji poziomu wody w zbiorniku wody czystej oraz dostosowywaniu produkcji wody do zapotrzebowania , poprzez załączenie lub wyłączenie studni głębinowych.
(Schemat technologiczny SUW Września)
Opomiarowanie wodociągu umożliwia bieżącą kontrolę i archiwizację następujących parametrów pracy układu:
- numer pracującej studni głębinowej,
- czas pracy danej studni od momentu załączenia,
- ilość wydobytej wody,
- ciśnienie wody surowej na wejściu na stacje uzdatniania,
- poziom wody w zbiornikach reakcji,
- przepływ wody przez każdą z filtrowni,
- straty ciśnienia na filtrach (manometry różnicowe),
- mętność wody uzdatnionej,
- poziom wody w zbiornikach wody czystej,
- rozbiór wody na sieci,
- ciśnienie na wyjściu ze stacji,
- przepływ wody płuczącej.
Ponadto wewnętrzny monitoring jakości uzdatnionej wody prowadzony przez Laboratorium Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji we Wrześni obejmuje badania wody w następujących miejscach ciągu technologicznego:
- woda surowa (wszystkie 15 studni badane są dwa razy w ciągu roku),
- jakość wody po każdym z filtrów (raz na tydzień, każdy filtr kontrolowany jest w zakresie stężenia Fe, Mn, barwy, mętności; raz w miesiącu pełna analityka),
- jakość wody uzdatnionej (jak filtry).
Tak szeroki monitoring techniczno-technologiczny pozwala na bieżąco obserwować procesy zachodzące w toku uzdatniania wody oraz interweniować szybko, w razie stwierdzonych nieprawidłowości, lub odstępstw od uśrednionych i oczekiwanych wyników.
(…)
Opisany wyżej układ technologiczny pracuje od 2002 roku. Eksploatowane wcześniej filtry wypełnione złożami kwarcowymi, poprzedzone aeracja ciśnieniową, nie zapewniały właściwych efektów uzdatniania wody. W związku z czym podjęto decyzję o modernizacji systemu uzdatniania.
(…)
Na chwilę obecną stacja pracuje bez najmniejszego zarzutu.
dr Łukasz Weber
Zachęcamy do zapoznania się z kompletną treścią artykułu dr Łukasza Webera, poświęconego modernizacji wrzesińskiej stacji. Artykuł pt. „Problemy z wypracowaniem złóż antracytowo-kwarcowych do usuwania manganu na Stacji Uzdatniania Wody we Wrześni”, ukazał się na łamach dwumiesięcznika Forum eksploatatora nr 2/2006.
Wykaz miejscowości zasilanych przez poszczególne SUW