Ze starych sprawozdań

(…) „W roku 1913 połączone jest 276 parceli z ok. 462 budynkami mieszkalnymi i 1 480 gospodarstwami domowymi. Koszty własne były wskutek koniecznego odżelazienia oraz prawdopodobnie też nieekonomiczności zakładu wysokie i jeszcze podnosiły się; stąd musiały być wliczone w opłatę za metr sześcienny; w latach 1914-1917 – 30 fenigów za 1 metr sześcienny, a w roku 1918 – 45 fenigów za metr sześcienny (co najmniej 100% podaku od budynków). Od 1 kwietnia 1918 podwyższono opłatę od wodomierzy 10M od licznika za rok.” (…)

Ze sprawozdania Burmistrza Władysława Sołtysiaka za rok 1924 wynika, że: (…) „Wodociągi miejskie od czasu budowy w roku 1911 aż do roku 1924 oprócz kilkunastu nowych dołączeń domowych, nie doznały znaczniejszej zmiany wzgl. powiększenia. Jedynie w roku 1922 zamieniono motor kompresorowy 30 K.M. Na silniejszy 40 K.M. Od roku 1918 aż do 1924 ograniczono oddawanie wody konsumentom do pewnych tylko godzin dziennie, zależnie od ograniczenia ruchu elektrowni, skąd wodociągi czerpią swą siłę napędową. W roku 1924 zaopatrzono filtry odżeleźniające wodę w nowy koks, co wpłynęło znacznie na polepszenie stanu wody. W miesiącach kwietniu i maju zachodziły pewne niedomagania w dostarczaniu wody, a to z powodu uszkodzenia obu motorów w wieży wodociągowej, co jednakże wkrótce zostało naprawione. Od 1 września, z czasem uruchomienia elektrowni całodziennie, oddaje się także wodę przez całą dobę bez przerwy.” (…)
    
Produkcję wody w roku 1924 w rozbiciu na poszczególne miesiące na podstawie sprawozdania Burmistrza W. Sołtysiaka z 1929 roku przedstawiono w tabeli nr 1.

Tabela nr 1. Wydajność produktywna przedstawia się w roku 1924

Zapotrzebowanie własne to woda zużyta na płukanie złóż filtracyjnych na wodociągach oraz na okresowe płukanie sieci kanalizacyjnej, na końcówkach której umieszczone były specjalne studnie płuczące podłączone do sieci wodociągowej okresowo napełniane wodą i za pomocą specjalnej zasuwy dokonywano płukania sieci kanalizacyjnej.

(…) „Z […] tabeli wynika, iż siłą 1 K.W. Wyprodukowano 1,35 m3 wody.” (...) Zapotrzebowanie przeciętne wody na głowę wynosiło:
(...)
„- rocznie 13 m3
- dziennie 36 litrów.
Cena 30 groszy za 1 m3 wody jest stosunkowo do innych miast dość wysoka, tłumaczy się wszakże niekorzystnym położeniem pod względem wody naszego miasta, co właśnie jest powodem kosztowniejszego wydobywania i oczyszczania wody.” (…)

Do roku 1928 do sieci wodociągowej podłączonych było 329 nieruchomości i 1523 gospodarstw domowych.
Straty wody z małymi wahaniami dochodzą do bardzo wielkich rozmiarów w roku 1927. Jest to skutek wadliwego stanu wodomierzy, które częściowo nie były od początku działalności wodociągów wymieniane. Przy małych nieszczelnościach w instalacji domowej wodomierze starego systemu (tarczowe), nie wskazywały żadnego przepływu nawet wtedy gdy ów przepływ był znacznej wartości. Z czasem, po roku 1928 miasto zastąpiło stare wodomierze nowymi – skrzydełkowymi.

W roku 1935 wywiercono trzecią studnie o głębokości 183 m. W latach 1956-1957 ujęcie zostało zmodernizowane. Odwiercono dwa nowe otwory (studnie 1 i 2) i zmieniono system poboru wody z mamutowego na eksploatację pompami głębinowymi oraz zmieniono technologię.

W 1962 r. wykonano studnie nr 3, w latach 1963-1964 dwie nr 4 i 5, a w latach 1971-1973 zastępczą nr 2b i dwie kolejne nr 6 i 7. W okresie 1977-1993 wykonano następne studnie o numerach 8, 9, 10, 11, 12, 13 i 14 oraz kolejne generacje studni zastępczych.

Tabela nr 2. Produkcja i zapotrzebowanie wody we wczesnym rozwoju ujęcia komunalnego

 Autor: inż. Ryszard Szambelańczyk

Treść artykułu opublikowano na łamach „Forum eksploatatora” nr 2/2006 (23).